Cây Mù Mắt

Cây mù mắt không được sử dụng

Cây Mù Mắt Hệ thực vật nước ta có một loài cò dại thường gặp ở các vườn cây, ven đường, hoặc được trồng làm cảnh vì có hoa đẹp màu trắng, với ống hoa dài, trên xòe ra 5 thùy hẹp như ngôi sao 5 cánh, đó là cây Mù Mắt, còn gọi là Hoa dài, Lỗ danh ( miền nam); tên khoa học Hippobroma longiflora ( L) G. Don., họ Lô ben ( Lobeliaceae).

Đây là cây thảo, cao khoảng 40-50 cm, thân có lông mịn. Lá mọc so le, hình mũi mác nhọn, dài 10-17 cm, mép lá có răng cưa to, phiến lá mềm có lông. Hoa lưỡng tính, mọc đơn độc ở nách lá, 5 cánh hoa máu trắng , phấn dưới dính liền nhau thành một ống dài 10-11cm, phần trên có 5 thùy xòe ra dài khoảng 2cm, 5 nhị dính liền nhau bởi bao phấn thành một ống bao quanh vòi. Quả nang hình trứng, dài 1,5-2cm,hai ô,chứa nhiều hạt nhỏ. Ra hoa tháng 3.Toàn cây có nhựa mủ trắng, vò ra có mùi hắc.

Cây Mù Mắt có nguồn gốc ở Pe6ru ( Nam Mỹ), được nhập trồng ở các nước Ấn Độ, Malaysia,Indonesia, nhiều nước ở Đông Nam Á và Việt Nam.

Toàn cây có nhựa mủ độc màu trắng , nếm có vị đắng và cảm giác nóng,nếu để dính vào mắt sẽ gây kích ứng và có thể làm mù mắt, vì vậy mới có tên là cây Mù mắt.Trong nhựa mủ  của cây có một ancaloid độc la 2isotomin, một chất vô định hình thành có thể làm liệt cơ, tác dụng trên hệ thần kinh và làm tim ngừng đập ở thì tâm thu. Khi ăn phải cây này ( do nhầm với lá mùi tàu- ngò gai, dùng làm gia vị ) sẽ bị ngộ độc như nôn mửa, co giật. Ở một số nước, nó cũng được dùng như một thành phần trong nước uống gây ảo giác. Dầu hạt chứa acid oleic.                                                     

  Cây mù mắt ( nguồn Internet)

Khi bị ngộ độc,nạn nhân phải được gây nôn, rửa dạ dày, cho uống nước chè đặc, tiêm dung dịch glucoz và thuốc trợ tim.

Tuy vậy, y học dân gian ở một số nước có dùng cây Mù mắt làm thuốc,như dùng lá chữa đau răng, đau miệng ( Indonesia), nước sắc lá để rửa vết thương hoặc giã lá tươi để đắp các vết thương ( Dôminica), trị bệnh hoa liễu, hen suyễn, viêm khí quản, động kinh.

Trẻ em không nên hái hoa cây Mù mắt để chơi. Công nhân ở các vườn hoa khi dọn cỏ này nên mang bao tay vì chất độc trong nhựa mủ có thể thấm qua da; đặc biệt tránh nhựa mủ cây này bắn vào mắt gây kích ứng mắt hoặc có thể gây mù.