Cây mặt quỷ

Cây mặt quỷ, công dụng cây mặt quỷ, địa chỉ bán cây mặt quỷ

Cây mặt quỷ được sử dụng hạn chế vì cây có độc, cây không được trồng vì quả có độc trẻ con dễ ăn nhầm

Cây mặt quỷ là cây mọc hoang được gọi với nhiều tên khác cây có nhiều công dụng xong nhiều người không biết để sử dụng.

Mặt quỷ, Ðơn mặt quỷ, Nhàu tán - Morinda umbellata L., thuộc họ cà phê - Rubiaceae.

Cây này chủ yếu thấy trong rưng hay các bãi đất trống lâu năm, ít thấy ở đồng bằng.

Mô tả: Cây mọc toả ra hay leo, tới 10m. Lá hình trái xoan ngược rộng, thuôn, bầu dục, hay hình dải-ngọn giáo, thót lại ở gốc, tù nhọn hay có đuôi và nhọn mũi ở đầu, dài 2-12,5cm rộng tới 4cm, nhẵn hay có lông ở mặt dưới, gân phụ 4-6 cặp, cuống dài 1cm; lá kèm hình tam giác, cao 2-5mm. Hoa xếp thành đầu đường kính khoảng 6mm ở ngọn nhánh hay xếp hình tán. Hoa trắng, tràng có ống có lông ở vùng cổ, thuỳ 4 thon. Quả gồm những hạch dính nhau, rộng 8-10mm, gần hình cầu, dẹp, có bề mặt sù xì, với nhân cao 4mm, dày 2mm. Hạt 1 trong mỗi nhân.

Ra hoa hầu như quanh năm.

Bộ phận dùng cây mặt quỷ: Rễ, lá và toàn cây - Radix, Folium et Herba Morindae Umbellatae.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Ấn  Ðộ, Trung Quốc và Việt Nam. Thường gặp mọc ở các bờ đất dưới chân đồi ven suối, ven rừng đồng bằng, dưới tán các cây gỗ. Cũng gặp mọc bò trên các cây bụi ở nơi đất khô trãi nắng miền trung du từ Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hoà Bình, Ninh Bình qua Thanh Hoá, Nghệ An đến Gia Lai. Thu hái rễ vào mùa xuân, mùa thu, rửa sạch, loại bỏ rễ con, ngâm nước ấm, cắt ngắn rồi phơi.

Thành phần hoá học: Rễ chứa glucosid và các dẫn xuất anthraquinone.

Tính vị, tác dụng: Vị cay, ngọt, tính hơi nóng; có tác dụng thanh nhiệt, tả hoả, giải độc, ích thân, cường cân cốt.

Công dụng cây mặt quỷ

Chỉ định và phối hợp: Ðược dùng trị mụn nhọt, lỵ, mẩn ngứa, ghẻ lở ngoài da. Còn dùng tẩy giun sán.

Ở Hoa Kỳ, rễ được dùng như một chất xổ mạnh.

Ở Ấn  Ðộ, lá phối hợp với một số chất thơm sắc nước uống dùng trị ỉa chảy và lỵ.

Ở Trung Quốc, theo Hải Nam thực vật chí, cả cây bỏ rễ chữa sốt, ho, cầm máu, trị đau dạ dày, viêm gan cấp, ngoại thương chảy máu, còn dùng trị đau lưng, tê thấp. Liều dùng 10-15g sắc uống.

Ở Inđônêxia dùng chữa đau bụng, ỉa chảy, bệnh về cơ quan tiết niệu, bệnh đái đường bệnh tê phù, bệnh lao phổi, đau ngực, ho, đau gan, chữa các vết cắn, vết đứt và các vết thương khác.

Vào mùa hè tự nhiên bị mụn nhọt mọc khắp  người, khoảng vài chục mụn đầu đinh mọc trên mặt, chân tay... rất là khó chịu, đau nhức, sốt cao. Cả nhà lo lắng. Mẹ tôi vội đi tìm và mang về khoảng một cân lá tươi bảo đây là lá mặt quỷ để chữa bệnh cho tôi. Mẹ tôi băm nhỏ, phơi khô và sắc cho tôi uống. Lạ kỳ thay chỉ uống có một bát thuốc vào buổi chiều thì cả đêm đó tôi thấy dễ chịu ngay và ngủ rất ngon giấc, các mụn đã thu nhỏ lại, hôm sau uống tiếp là bệnh khỏi.

Sau này lớn lên tôi vẫn hay tò mò tìm và không bao giờ quên hình ảnh rất quái dị của quả cây này như sách đã tả. Nó vẫn thường mọc hoang ở các bờ ao nơi tôi hay ngồi câu cá. 

Khi tốt nghiệp Bs và đi theo nghành YHCT tôi cố đi tìm ở nơi xưa xong chẳng còn bóng dáng nó đâu nữa. Mẹ tôi cũng góp sức xong không tìm được do các bờ bụi đã bị phát quang hết để trồng các cây khác. Tôi có đi tìm mua ở các bà hàng lá ở chợ Cửa Nam, phố Lãn Ông xong không cửa hàng nào có. Ngậm ngùi, như là nhớ tiếc một người bạn tri kỷ đã lâu không gặp lại. Và thấy buồn buồn khi thuốc bắc thì tràn ngập thị trường và đua nhau tăng giá còn cây thuốc nam bản địa quý giá này lại bị lãng quên.

Ðơn thuốc: Chữa thấp khớp: Mặt quỷ, vỏ xà cừ, rễ Cỏ xước, rễ Chổi sể đồng 10g sắc nước uống.

Địa chỉ bán cây mặt quỷ, nơi bán cây mặt quỷ

Cây mặt quỷ được thu hái đem phơi khô để sử dụng chữa bệnh, cây thuốc được sử dụng cẩn phải theo toa của bác sĩ bởi cây có độc.