Cây đơn buốt

Đơn buốt, công dụng cây đơn buốt, địa chỉ bán cây đơn buốt

Cây đơn buốt mọc hoang khắp nơi nơi nào có độ ẩm là cây phát triển cây thuốc được sử dụng ở dạng cây khô để làm thuốc. cây thuốc có tác dụng chữa viêm gan b hiệu quả cây thuốc được sử dụng sắc nước uống.

Còn gọi là đơn kim, quỷ tram thảo, manh tràng thảo, tử tô hoang, cúc áo. 

Tên khoa học Bidens pilosa L. 

Thuộc họ Cúc Asteraceae 

A. Mô tả cây đơn buốt

Đơn buốt là một loại cỏ mọc hằng năm, thân cao 0,4-1m. Thân và cành đều có những rãnh chạy dọc, có lông. Lá mọc đối, cuống dài, phiến lá kép gồm 3 lá chét.

Lá chét hình mác phía đáy hơi tròn, cuống ngắn, mép lá chét có răng cưa to thô. Cụm hoa hình đầu, màu vàng, mọc ở nách lá hay đầu cành, mọc đơn độc hay từng đôi một. Quả bế hình thoi, 3 cạnh, không đều, dài 1cm, trên có rãnh chạy dọc 

B. Phân bố, thu hái, chế biến:

Mọc hoang ở khắp nơi tại miền Bắc, miền Trung nước ta, còn thấy mọc ở Trung Quốc, Ấn Độ, Thái lan, Philipin. 

Thường dùng toàn cây tươi hay phơi khô. Thường thu hái vào mùa hè, lúc cây đang ra hoa. Có nơi chỉ dùng hoa phơi khô ngâm rượu. 

C. Thành phần hoá học:

Chưa thấy tài liệu nghiên cứu 

D. Công dụng và liều dùng:

Lá tươi giã nát dùng đắp lên mi mắt khi bị đau mắt. Một số nơi dùng hoa ngâm rượu (1/5) ngậm trong trường hợp bị đau răng. 

Dùng ngoài, đơn buốt thường dùng nấu nước (100 đến 200g nấu với 4-5 lít nước) tắm trong trường hợp bị mẩn ngứa, bã xát kỹ lên vết mẩn. Thường chỉ dùng 1-2 lần thấy kết quả. 

Dùng ngoài chữa bọ cạp, nhện, rắn cắn. Gần đây tại Trung Quốc có kinh nghiệm dùng cây đơn buốt chữa viêm ruột thừa có kết quả. Ngày dùng uống 4 đến 16g dưới dạng thuốc sắc. Dùng ngoài không kể liều lượng. 

Theo kinh nghiệm của nhân dân Trung Quốc (Trung Quốc dược dụng thực vật đồ giám, 1960:146). Đơn buốt có tác dụng chữa lỵ, yết hầu, cổ họng sưng đau, nấc. Còn có tác dụng giải độc, cầm ỉa, giải nhiệt. 

Một số bài thuốc từ cây đơn buốt

Chữa đau nhức do phong thấp: Đơn kim 30-60g, hoặc phối hợp với Xú ngô đồng 30g, sắc nước uống.

Chữa rắn độc cắn: Đơn kim tươi 90g, sắc thuốc chia uống 3 lần, đồng thời dùng Đơn kim tươi 60g, Cải rừng tía (Tử hoa địa đinh) tươi 60g, giã nhuyễn, đắp vào miệng vết cắn.

Đau lưng do thận hư,  mệt mỏi yếu sức: Đơn kim 60g, Hồng táo, ( táo đỏ ) 30g. Sắc lấy nước, chia uống 2 lần.

Hoại thư, lở loét: Đơn kim tươi, lượng vừa đủ, sắc nước ngâm rửa.

Lỵ do nhiễm khuẩn: Đơn kim (lấy đọt non) 100g, sắc lấy nước, nếu xích lỵ (lỵ phân lẫn máu) gia đường trắng, nếu bạch lỵ (lỵ phân mũi nhầy) gia đường đỏ, quấy đều, chia 3 lần uống trong ngày. Dùng liên tục 3 ngày.

Chấn thương do đánh ngã: Đơn kim 60g, rượu vang 30g. Sắc lấy nước, hòa rượu chia 2 lần, uống đang lúc nóng.

Đau nửa đầu: Đơn kim 30g, Trân châu mẫu 20g, Đại táo 3 quả. Sắc nước chia 2 lần uống.

Chữa đại, tiểu tiện xuất huyết: Đơn kim 15-30g, sắc nước uống.

Viêm gan  vàng da do thấp nhiệt: Đơn kim 30-60g, hoặc phối hợp với Đại táo 30-60g, sắc nước uống.

Chữa dạ dày trướng đau: Đơn kim 45g, thịt lợn 100g, hầm chín, thêm chút rượu và gia vị, ăn trước bữa cơm.

Viêm ruột thừa: Đơn kim 60g, Mật ong 60g. Sắc lấy nước thuốc Đơn kim, hòa mật ong, chia uống 2 lần.

Chữa viêm thận cấp tính: Đơn kim (lấy đọt non) 15g, thái nhỏ, sắc lấy nước, đập 1 quả trứng gà vào trộn đều, thêm chút dầu vừng vào nấu chín ăn ngày 1 lần.

Một nghiên cứu lâm sàng về bệnh viêm ruột thừa đăng trong tài liệu Trung y lâm sàng kinh nghiệm hối biên của Sở nghiên cứu Trung y tỉnh Phúc Kiến cho biết : Dùng Đơn kim 15-30g khô, sắc lấy nước uống, hoặc thêm đường phèn, sữa bò vào uống, mỗi ngày dùng 1 thang. Thử nghiệm điều trị 35 ca viêm ruột thừa: 21 ca cấp tính và 14 mạn tính. Kết quả trong  21 ca cấp tính: khỏi 16, thuyên giảm 5; trong 14 ca mạn tính: 9 khỏi hoàn toàn, 3 có chuyển biến, 2 không hiệu quả. Đối với triệu chứng sốt: 50% bệnh nhân sau 2-3 ngày đỡ sốt, 1 trường hợp sau 12 ngày sốt mới bắt đầu giảm. Đối với triệu chứng đau (ở bụng dưới, phía bên phải): 80% hết đau, trung bình 5 ngày đau bắt đầu giảm. Trong quá trình trị liệu không thấy tác dụng phụ.

Lưu ý: Cùng với loài Đơn kim hay Đơn buốt 5 lá giới thiệu trong bài này, còn có vài ba loài khác cũng gọi Đơn kim hay Đơn buốt, cũng mọc hoang khắp nơi và được dùng làm thuốc với tính năng tác dụng tương tự:

Chú thích: 

Ngoài cây đơn buốt mô tả trên, trong nhân dân còn dùng một cây khác cũng với tên đơn buốt hay đơn kim hay qủy tram thảo (bidens bipinnata L.). Cây này chỉ khác cây trên ở chỗ lá kép gồm nhiều lá chét (trên 3), cụm hoa hình đầu thường mọc 2 hay 3, cũng màu vàng. 

Cùng một công dụng và liều dùng, tại Trung Quốc cũng thấy dùng chung cả hai cây nói trên. 

Địa chỉ bán cây đơn buốt, nơi bán cây đơn buốt

Cây đơn buốt người ta thu hái cây về cắt nhỏ để phơi khô đóng gói bảo quản để sử dụng chữa bệnh, cây thuốc được giao hàng tại thành phố hồ chí minh.